Σελίδες

Δευτέρα 30 Απριλίου 2012

Ο Μάιος μας έφθασε..

Γνωστός στους διάφορους πολιτισμούς με διαφορετικά ονόματα, ο Μάιος ονομάστηκε έτσι από τη ρωμαϊκή θεότητα Maja (Μάγια) της οποίας το όνομα προήλθε με τη σειρά του από την ελληνική λέξη Μαία, τροφός και μητέρα.
 Η Μάγια ταυτίστηκε και με την Ατλαντίδα νύμφη Μαία, μητέρα του Ερμή στον οποίο και αφιερώθηκε ο μήνας. Σύμφωνα με τον τρόπο διαίρεσης του χρόνου των αρχαίων Ελλήνων, ο Μάιος αντιστοιχούσε σε μέρος του Μουνιχιώνα και του Θαργηλιώνα που σημαίνει το μήνα που ο ήλιος καίει, θερμαίνει τη γη. 
Ήδη από τους Ρωμαίους, η αρχή του μήνα σηματοδοτούνταν από τον εορτασμό της Αγαθής Θεάς ενώ σε όλη τη διάρκειά του τελούνταν γιορτές συνδεδεμένες με την ευφορία των αγρών.
Η φυσιογνωμία του Μαΐου στη λαϊκή αντίληψη είναι δίσημη: συνυπάρχει σ αυτήν το καλό και το κακό, η αναγέννηση και ο θάνατος. Όλες αυτές οι ιδιότητες συγκλίνουν και συγκεντρώνονται στην πρώτη του μέρα, την Πρωτομαγιά.
 Ο εθιμικός εορτασμός της ως της τελικής νίκης του καλοκαιριού κατά του χειμώνα και της κατίσχυσης της ζωής επί του θανάτου έχει μακρότατη παράδοση με ρίζες που ανάγονται σε προχριστιανικές αγροτικές λατρευτικές τελετές που αποσκοπούσαν στη γονιμότητα των αγρών και, κατ επέκταση, και των ζώων και των ανθρώπων.
Οι αρχαίοι Έλληνες, ως φλογεροί φυσιολάτρες, γιόρταζαν το άνοιγμα των λουλουδιών και το φτάσιμο της άνοιξης. Aπό τα αρχαιότερα χρόνια του πολιτισμού τους, που έφθασε στην Eλλάδα από τη Θράκη το ρόδο, μαζί με τις Oρφικές διδασκαλίες, το άνθος αυτό έγινε σύμβολο και υμνήθηκε ως η νύμφη των ανθέων. Ο Aνακρέων ύμνησε έτσι το άνθος αυτό του Mαγιού:
«Pόδον, άνθος των ερώτων
αναμίξωμεν τω Bάκχω
ρόδον, ω+ ωραίον άνθος
ενθέντες τοις κροτάφοις
ευθυμήσωμεν εν τούτοις».
Αλληγορία της Άνοιξης (περ. 1482). Στο κέντρο της σύνθεσης δεσπόζει η μορφή της Αφροδίτης, ενώ πάνω από το κεφάλι της, ο Έρωτας ρίχνει τα βέλη του με τα μάτια δεμένα. Στο αριστερό τμήμα του πίνακα διακρίνονται οι τρεις Χάριτες και ο Ερμής. Στο δεξί άκρο, ο Ζέφυρος κυνηγά τη νύμφη Χλωρίδα, δίπλα από την οποία βρίσκεται η θεά των λουλουδιών Φλώρα
(Alessandro di Mariano di Vanni Filipepi)
Η γιορτή, όμως, της άνοιξης, η αρχαία Πρωτομαγιά, πήρε σιγά-σιγά κι επίσημη μορφή.
Από τις παλαιότερες γιορτές, δημιουργήθηκαν τα Ανθεστήρια, η γιορτή των λουλουδιών. Αυτή ήταν η πρώτη επίσημη γιορτή ανθέων των Ελλήνων. Ιδρύθηκε πρώτα στην Αθήνα, όπου με μεγαλοπρέπεια βάδιζαν προς τα ιερά πομπές με κανηφόρες, που έφερναν άνθη.
 Έπειτα τα Ανθεστήρια διαδόθηκαν και σ άλλες πόλεις της Ελλάδος και πήραν πανελλήνια μορφή.
Στα Ανθεστήρια της Ελλάδας «ανασταινόταν» ο… σκοτωμένος Ευάνθης θεός, επίθετο του Διόνυσου, που από το χυμένο αίμα του φύτρωσε, σύμφωνα με το μύθο, η άμπελος. Δρώμενο της Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα κατά τα νεότερα χρόνια ήταν η ανάσταση του Μαγιόπουλου.
 Ένας έφηβος εμιμείτο στα ξέφωτα του δάσους τον πεθαμένο, τάχατες, Διόνυσο. Κοπέλες τον στόλιζαν με άνθη και του τραγουδούσαν τον «κομμό, το θρήνο και τον οδυρμό, μέχρι που να «αναστηθεί» και μαζί με αυτόν όλη η φύση.
Αργότερα, με το πέρασμα των αιώνων, η αρχική έννοια της Πρωτομαγιάς χάθηκε και τα έθιμα επιβίωσαν απλώς ως λαϊκές γιορτές στις οποίες συμπεριλαμβάνονται περιφορά δέντρων, πράσινων κλαδιών ή στεφάνων με λουλούδια, ανακήρυξη του βασιλιά ή της βασίλισσας του Μάη, χορός γύρω από ένα δέντρο ή ένα στολισμένο κοντάρι-γαϊτανάκι. Πρόκειται για μια από τις ελάχιστες γιορτές χωρίς θρησκευτικό περιεχόμενο που έχουν διατηρηθεί ως τις μέρες μας με εκδηλώσεις που απαντώνται στον λαϊκό πολιτισμό πολλών ευρωπαϊκών λαών.
Μάης-Πίνακας ζωγραφικής( Αλεξανδράτου
Σταυρούλα)
Το στεφάνι
Το πρωτομαγιάτικο στεφάνι είναι, σχεδόν, το μοναδικό έθιμο που εξακολουθεί να μας συνδέει με την παραδοσιακή Πρωτομαγιά, μια γιορτή της άνοιξης και της φύσης με πανάρχαιες ρίζες, πλούσια σε εκδηλώσεις σε παλαιότερες εποχές.
 Στις μέρες μας η Πρωτομαγιά με το μάζεμα των λουλουδιών για το πρωτομαγιάτικο στεφάνι, ενισχύει τις σχέσεις του ανθρώπου με τη φύση, από την οποία οι περισσότεροι έχουμε απομακρυνθεί, ζώντας στις πόλεις.
Σύμφωνα με τη διευθύντρια του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, Αικατερίνη Καμηλάκη, το στεφάνι κατασκευαζόταν με βέργα από ευλύγιστο και ανθεκτικό ξύλο κλήματος ή άλλο και στολιζόταν με λουλούδια και κλαδάκια καρποφόρων δέντρων, όπως η αμυγδαλιά, η συκιά και η ροδιά. Ακόμα, το διακοσμούσαν με στάχυα από σιτάρι και κριθάρι, με κρεμμύδι αλλά και σκόρδο για το μάτι. 

Η χρησιμοποίηση πρασινάδας και όχι τόσο λουλουδιών με σκοπό τη μετάδοση της γονιμότητάς τους ήταν το κύριο χαρακτηριστικό των μαγιάτικων συνηθειών. Στον αγροτικό χώρο, μάλιστα, δε θεωρείτο απαραίτητο το πλέξιμο στεφανιών. 
Αρκούσε η τοποθέτηση πάνω από την πόρτα του σπιτιού μιας δέσμης από χλωρά κλαδιά ελιάς, συκιάς, νερατζιάς, πορτοκαλιάς και άλλα μαζί με λουλούδια. Απαραίτητη ήταν, επίσης, η ύπαρξη μεταξύ τους φυτών αποτρεπτικών… του κακού, όπως είναι η τσουκνίδα, το σκόρδο και άλλα.
Καλό μήνα Μάη!


Δευτέρα 23 Απριλίου 2012

Ti να σου γράψω;

Τι να σου γράψω για την Μοναξιά;
Μια γρίλια μισάνοιχτη είναι..
Ενας πικρός καφές και ένα τσιγάρο 
Τι να σου γράψω για το Φόβο;
Κλάμα μικρού παιδιού είναι..
Ενα τόξο που λογιάζει την Ψυχή σου
Η αγωνία της κλειστής πόρτας-μια μισή καρδιά..και δυο κλειδαριές.
Τι να σου γράψω για την Αγάπη;
Λάδι στο καντήλι είναι, μια προσευχή απέραντη, τραγούδι στων άστρων τα πλήκτρα ..
Το τραγούδι του ανέμου και της βροχής
η μουσική των κυμάτων στης θάλασσας την αγκαλιά.
Τι να σου γράψω για τον Ερωτα;
Δοκιμασία είναι, μετάβαση του νου και της καρδιάς στο άγνωστο, στην τρέλα της λογικής, στην αρένα του θανάτου.
Τι να σου γράψω για τον Ερωτα και εσύ να με πιστέψεις;

'Οπως και να το ''πεις'' θα παραμένει γρίφος, σαν σφίγγα που καταπίνει Κάρματα, Ανθρώπους  και Ζωές..Mαρία Λαμπράκη.

Πέμπτη 19 Απριλίου 2012

Ταξίδια Ψυχής -Κατερίνα Παπά

"Θυμάμαι ακόμα...σου 'χα πει
μ' αρέσει ν' ακολουθώ τα σημάδια σου.
Μα πρέπει να υπάρχουν δυο,
ένας να τ' αφήνει κι ο άλλος να τ' ακολουθεί.
Τα σημάδια είναι ανώτατα όντα κι αξίζει πιότερο αυτός που τα βλέπει
από εκείνον που τ' αφήνει.
Αφήνω σημάδια, είπες, όχι για να μ' ακολουθείς,
μόνο για να μη σε χάσω.
...Ύστερα πήρα ν' αναλύω τη σιωπή της μοναξιάς.
Με κοίταξες βαθιά στα μάτια
και όλα μου τα 'πες, χωρίς ούτε μια λέξη ν' ακουστεί.
Τότε κατάλαβα πως η σιωπή
είναι κατάκτηση,
είναι έκφραση πληρότητας.
Σιωπώ, σημαίνει νιώθω πλήρης.
Σε παρακάλεσα κάτι δικό σου να διαβάσω,
ένα από 'κείνα που γράφεις, να μετατρέψεις σε θέαμα
ό,τι σε πονά.
Θεατής στη δική σου ζωή
σε ήδη παιγμένους ρόλους
που μάλλον αποστρεφόσουν.
Ήθελα να γίνουμε ένα."

Μαγεμένη από ορατούς κι αόρατους σχηματισμούς, αρνιέται και μένει ηθελημένα παγιδευμένη, στη βεβαιότητα του γυρισμού, ξεγελώντας τον πόνο περασμένων αναπολήσεων. Ανασυνθέτει τον φόβο των ανείπωτων λέξεων, σε αξημέρωτα βράδια, στο κάπου των συναντήσεων του χρόνου το βαρύ βήμα. Κι όλες τις σκέψεις για εκείνον ομολογεί στην σκιά του, που ξενυχτά και πίνει στην υγειά του προσδοκώμενου.

" Όχι, δεν κουράζομαι να σ' αγαπώ,
κι ας μου γυρνάς πίσω τη ζωή μου,
κι ας λες πως η αγάπη είναι ψέμα.
Κι αν δε με πίστεψες ποτέ,
η κάθε σκέψη μου γεμάτη είναι από σένα.
(Κατερίνα Παπά).

Δευτέρα 16 Απριλίου 2012

Χωρίς σύνορα..

Αλλα ονόματα φώναζαν, το δικό σου έφερνε ο άνεμος.
Λοξές διαδρομές, κατεύθυνση αντίθετη έπαιρνα, στο δρόμο σου έβγαινα.
Διάβαζα βιβλία, έμπαινα σε άλλες μνήμες, θα ξεχάσω έλεγα κι όμως κοιμάσαι ακόμα στα όνειρά μου.

Ησύχασε, θα είμαι σαν τις πάνινες-ακέφαλες- κούκλες που αγκαλιάζουν τρυφερά τη νύχτα, τα παιδιά των καταυλισμών.
 Ησύχασε, όταν θα έχω κλειστεί απ'όλους τους δρόμους, πάλι σε νέα περιγράμματα θα σ' έχω ορίσει.
Χωρίς σύνορα και ίσως αυτή τη φορά-με αναγνωρίσεις.Μαρία-Λαμπράκη

''Ετσι συνήθως χάνουμε τα πιο ωραία μας χρόνια/απο ένα τίποτα/ένα αύριο που άργησε νάρθει ή ένα λυκόφως που κράτησε λίγο.Τάσος Λειβαδίτης .

Κυριακή 8 Απριλίου 2012

H σκέψη σου....

Τρεμόσβησε  στο εικόνισμα η φλόγα απ' το καντήλι.
Κακό σημάδι σκέφτηκα -Αέρας δε φυσά..

Ποιας σκέψης το φτερούγισμα  στη νύχτα έχει στείλει;
Ποιος στεναγμός -Αξόδευτος-Κι απόψε ξαγρυπνά;
Να' ναι εκείνων που έφυγαν και δίνουνε σημάδι;
Κι όσα τα μάτια δε θωρούν μα νιώθει η Καρδιά;

Είναι ψυχές που ξέφυγαν για λίγο απ' τον Αδη;
Κι ήρθαν μαντάτα να μου πουν -για μια ''παρηγοριά'';

΄Η Μήπως είναι η σκέψη σου
Κι ήρθε να μ' ανταμώσει;
Μαρία Λαμπράκη .



Πέμπτη 5 Απριλίου 2012

Ανθρώπων 'Εργα

Πάθη-Θεία -Και ανθρώπινα..
Εκούσια τα πρώτα ...
Ακούσια των ανθρώπων...
Τον τελευταίο καιρό μοιάζουν με τον ανηφορικό δρόμο του Γολγοθά...
Καθ' ένας μόνος του σηκώνει το δικό του Σταυρό.
Κανείς Σίμωνας δεν προσφέρεται, ίσως και να μην υπάρχει..
Οι πραίτορες και οι λοπωδύτες παίζουν στα ζάρια τις τύχες μας, έχουν ήδη διαμερίσει τα ''ιμάτια ημών ''και σε Πιλάτια λεκάνη ''Νίπτουν τα χείρας ''...
Τα τριάκοντα αργύρια , βρήκαν πρόθυμο τον Ιούδα.
Η προδοσία καραδοκεί με ένα φιλί στο στόμα.
Ουδείς μετανιώνει -Πριν αλέκτωρ λαλήσει τρεις.
Το Θείο Πάθος και τα πάθη των ανθρώπων..
Ενώπιόν τους στέκονται μόνο οι ''καταραμένοι'', οι ''τρελοί'', οι ''ποιητές''.
Ολοι όσοι καρφωμένοι στο Σταυρό τους, ψιθυρίζουν το δικό τους ''Μνήσθητί μου''.